گذرنامه یا پاسپورت چیست
گذرنامه یا پاسپورت یکی از مدارک شناسایی رسمی در سطح بین‌المللی است که از طریق آن، یک دولت از دولت‌های دیگر درخواست می‌کند تا اجازه ورود یا گذر از خاکشان را به شهروندانش بدهند.
البته گذرنامه‌ها در صورت داشتن ویزا، که به صورت برچسبی مهرخورده به یکی از صفحه‌های خالی گذرنامه چسبانده می‌شود، برای مسافرت خارجی معتبر می‌شوند. علاوه بر این، گذرنامه به عنوان اوراق هویتی معتبر می‌تواند در انجام امور اداری و بانکی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
تاریخچه گذرنامه
اولین گذرنامه ثبت شده در تاریخ مربوط به ۴۵۰ سال پیش از میلاد مسیح و در کتاب مقدس یهودیان است. بنا بر عهد عتیق (تورات) نحمیا از یهودیان شناخته شده، که در کاخ شوش مباشر اردشیر یکم هخامنشی بود، برای سفر به یهودیه از اردشیر یکم نامه‌ای دریافت می‌کند تا تضمینی برای به سلامت عبور کردن از اراضی تحت سلطه دیگر فرمانروایان باشد.
اما گذرنامه به معنای امروزی آن، در اواخر قرن نوزدهم میلادی به وجود آمد؛ تعدادی از کشورها از جمله امپراطوری بریتانیا برای تسهیل سفر شهروندان خود در قلمروشان، گذرنامه‌ای ایجاد کردند که تنها یک برگ داشت.
ابن روند ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۹۲۰ میلادی نخستین پیمان‌نامه جهانی در رابطه با استفاده از گذرنامه در سطح بین المللی مورد توافق اعضای جامعه ملل قرار گرفت و طبق مصوبه قرار بر این شد تا اطلاعات تمام گذرنامه‌ها به زبان فرانسوی (که زبان دیپلماتیک آن دوره بود) ثبت شود.
امروزه، تمام گذرنامه‌ها علاوه بر زبان رسمی کشور مرجع صدور به صورت PASSPORT، PASSEPORT یا PASAPORTE روی جلد آنها نامگذاری می‌شوند و اطلاعات داخل آنها نیز غیر از زبان محلی، حداقل باید به یکی از زبان‌های انگلیسی، فرانسوی یا اسپانیایی درج شده باشد.
گذرنامه در ایران
در ایران نیز افرادی که قصد خروج از کشور را دارند، باید گذرنامه داشته باشند. براساس قانون، گذرنامه سندی است که از طرف ماموران صلاحیت‌دار دولت، برای مسافرت اتباع ایرانی به خارج و اقامت در خارج صادر می‌شود.
در ماده دوم از فصل اول کلیات قانون گذرنامه آمده است که تمام اتباع ایرانی برای خروج یا اقامت در خارج از کشور باید گذرنامه دریافت کنند و صدور گذرنامه نیز منوط به ارائه اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی تقاضاکننده را ثابت کند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که براساس قانون، خروج افراد ایرانی از کشور بدون گذرنامه غیرقانونی است. مطابق قانون گذرنامه، پلیس گذرنامه ، یکی از پلیس های تخصصی تابع پلیس اطلاعات و امنیت عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که به موجب قانون و تقسیم کار ملی، به نیابت از وزارت امور خارجه، وظیفه تائید صلاحیت اتباع دولت جمهوری اسلامی ایران را برای ورود و خروج به کشور و صدور گذرنامه برعهده دارد.
همچنین در قانون گذرنامه مصوب ۱۳۵۱/۱۲/۱۰ مجلس شورای ملی ،درمواد ۵ و ۱۴ آمده است :
بازرسی گذرنامه و مدارک مسافرت و رسیدگی به آنها در مرز، با شهربانی کل کشور و در نقاطی که شهربانی نباشد به عهده ژاندارمری کل‌کشور است. ماموران مربوط مکلف هستند تا از ورود افرادی که فاقد گذرنامه یا مدارک لازم برای ورود به ایران باشند ، جلوگیری کنند.
این مطلب در تاریخ شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳ ارسال شده است .